Milli Uzay Programı, Dünya’daki gelişmeleri dikkate alarak, ülkemizdeki mevcut potansiyeli değerlendirmek üzere ülkemizin uzay politikaları alanındaki vizyonunu, stratejilerini, hedeflerini ve projelerini, koordineli ve entegre olarak yürütülmesine yönelik hazırlanmıştır.
Milli Uzay Programı Nedir?
Milli Uzay Programı, Dünya’daki gelişmeleri dikkate alarak, ülkemizdeki mevcut potansiyeli değerlendirmek üzere ülkemizin uzay politikaları alanındaki vizyonunu, stratejilerini, hedeflerini ve projelerini, koordineli ve entegre olarak yürütülmesine yönelik hazırlanmış kapsamlı bir projedir.
Milli Uzay Programı’nın Amaçları
- Ülkemizde uzay teknolojileri alanındaki ihtiyaçlar ve yetenekler çerçevesinde öne çıkacak teknolojilerin ve gerekli altyapıların geliştirilmesi,
- Ülkemizin dışa bağımlığının azaltılması,
- Uzay teknolojilerinin ülkemizin kalkınmasında bir araç olarak kullanımı için planlanması,
- Uzay alanında mevcut yeteneklerin ve başarıların milli teknolojiler ile daha ileriye taşınması,
- İnsanlığın bilimsel bilgi ve tecrübesine katkı sağlanması,
- Başta gençler olmak üzere ülkemiz insanının uzay farkındalığının artırılması.
STRATEJİK 10 HEDEF
Milli Uzay Programı ile stratejik 10 hedef belirlendi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan hedefler şöyle:
AY GÖREVİ: Cumhuriyet’in 100’ncü yılında uluslararası iş birliği ile yakın Dünya yörüngesinde ateşlenecek milli ve özgün hibrit roketle Ay’a sert iniş gerçekleştirilecek. İkinci aşamada, ilk fırlatma bu kez milli roketle yapılacak ve Ay’a yumuşak iniş gerçekleştirilecek.
- Ay yüzeyine milli teknolojilerle bir gezen araç göndererek,
- Fırlatma teknolojileri ve derin uzayda çalışan uzay sistemleri konusunda deneyim elde etmek, sistemlerimize uzay tarihçesi kazandırmak,
- Ay’a ulaşan sayılı ülkeler arasına girerek, Türkiye’yi uzay alanında sınıf atlatmak,
- Uzay konusunda ülkemizdeki farkındalığı arttırmak,
- Gezen araç üzerindeki bilimsel deneylerle Dünya bilim ve teknolojisine katkıda bulunmak hedeflenmektedir.
YERLİ UYDU: Yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari bir marka ortaya çıkartılacak. Türkiye’nin uydu üretim kabiliyeti, Türkiye Uzay Ajansı’nın koordinasyonunda kurulacak olan tek bir milli şirket bünyesinde birleştirilecek.
Uydu üretim faaliyetlerinin en yüksek verimlilik ve etkinlikle yürütülmesini sağlamak ve mükerrerlikten kaçınmak için,
- Ülkemizdeki uydu teknolojilerine ilişkin temel yetenekleri bir mükemmeliyet merkezinde toplamak,
- İhtiyaçlar doğrultusunda en etkin şekilde kaynak yönetimini tek elden sağlamak,
- Uydu teknolojilerinde bağımsızlık hedefini azami kaynakla gerçekleştirmek hedeflenmektedir.
BÖLGESEL KONUMLAMA: Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirilecek. Bu konuda kritik teknolojilere güdümlü projeler yoluyla yatırım yapılacak.
- Bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi kurarak,
- Bağımsız konumlama ve zamanlama yeteneğine kavuşmak,
- Ülkemiz ve bölge ülkeleri için konumlama ve zamanlama doğruluğunu artırmak,
- Konumlama ve zamanlama sistemi teknolojisi kazanmak hedeflenmektedir.
UZAY LİMANI: Uzaya erişimi sağlamak amacıyla bir uzay limanı işletmesi kurulacak. Türkiye için en uygun fırlatma alanı ve teknolojisi belirlenecek. Fırlatma tesis altyapısı oluşturulacak.
Ülkemizin uzay aracı ve uydu fırlatma ihtiyaçlarını bağımsız olarak gerçekleştirebilmek, ticari olarak sürdürülebilir bir sistem oluşturarak ihtiyaç fazlası kapasite ile uluslararası hizmet vermek amaçlarıyla,
- Kritik teknolojileri geliştirmek,
- Fırlatma tesis altyapısını oluşturmak
UZAY HAVASI: Uzay havası veya meteorolojisi olarak tabir edilen alana yatırım yapılarak uzaydaki yetkinlik arttırılacak. Özellikle iyonosfer araştırmaları desteklenecek. Uzay havası gözlemlerini toplalayan bir birim oluşturulacak.
- İhtiyaç duyulacak uzay görevlerinin güvenliğini ve sürdürebilirliğini sağlayacak teknik ve bilimsel altyapı ve birikimi oluşturmak,
- Uzay havası ve uzay bilimleri konusunda Türkiye’nin bilimsel yetkinliğini ve uluslararası iş birliği seviyesini yükselterek evrensel bilime katkı yapmak hedeflenmektedir.
UZAY NESNELERİ: Türkiye, astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir konuma getirilecek. Radyo teleskoplarıyla bilim insanları, uzaydan gelen radyo dalgaları üzerinde çalışabilecek. Aktif uydular ve uzay çöpleri yerden ve uzaydan izlenecek.
- Aktif uyduların, uzay çöplerinin, gezegen ve gök cisimlerinin yerden ve ileride uzaydan izlenmesi yoluyla uzay durum farkındalığının elde edilmesi ve böylece Uzaydaki varlıklarımızın güvenliğini sağlamak,
- Uydularımızın yörüngelerini yüksek doğrulukla bağımsız olarak tespit etme yeteneğini kazanmak,
- Gezegen keşfi ve uzay cisimlerine yönelik bilimsel analiz çalışmalar gerçekleştirmek hedeflenmektedir.
UZAY SANAYİSİ: Uzay alanında sanayi kümelenmesi ile entegre çalışmalar yürütülecek. Uzay teknolojisi ürünleri ve hizmetleri ihraç edilecek. Yüksek nitelikli insan kaynağı için istihdam oluşturulacak.
- Türk uzay sanayisinin verimini yükselterek ayrılan kaynaklarla elde edilen çıktıları yükseltmek amacıyla,
- Milli Uzay Programı’nı gerçekleştirecek yetkinliği kazanmak ve sürdürmek,
- Uzay teknolojisi ürünleri ve hizmetlerinin ihracını sağlamak,
- Geliştirilen teknolojileri diğer alanlarda da kullanarak refaha katkısını sağlamak,
- Yüksek nitelikli insan kaynağı için istihdam oluşturmak hedeflenmektedir.
UZAY TEKNOLOJİLERİ GELİŞTİRME BÖLGESİ: ODTÜ ile birlikte yerli ve yabancı yatırımcılarla ev sahipliği yapacak bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurulacak. Uygun teşvik mekanizmalarıyla uzay alanına devşirilebilecek yeteneklere sahip KOBİ’lerin bu bölgede yer alması sağlanacak.
- Uzay sanayisi ekosisteminin gelişmesini teşvik etmek,
- Uzay sanayisinin verimliliğini ve çevikliğini artırmak,
- Uzay sanayisinin ihracat yeteneğini artırmak amacıyla Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi kurulması hedeflenmektedir.
UZAY FARKINDALIĞI: Uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağını geliştirmek amacıyla uzay farkındalığı oluşturulacak. Net olarak tanımlanmış alanlarda yüksek lisans ve doktora bursları verilecek. Ulusal, uluslararası yaz okulları, kurslar ve çalıştaylar organize edilecek.
- Milli Uzay Programı ve uzay sanayisinin ihtiyaç duyacağı nitelikli insan kaynağını geliştirmek,
- İnsan kaynağımızın beyin göçü yolu ile kaybını engellemek ve tersine beyin göçünü kolaylaştırmak,
- Çocukların ve gençlerin uzaya ilgisini yükselterek, bu alanda meslek seçmeye teşvik etmek,
- Eğitimcileri gerekli bilgilerle donatmak hedeflenmektedir.
TÜRK ASTRONOT: Bir Türk vatandaşı, bilim misyonuya uzaya gönderilecek. Böylece Türkiye, uluslararası uzay istasyonunun altyapısından yararlanarak bilimsel deney yapma imkanına kavuşacak. Türkiye’nin uzay alanında görünürlüğü artacak.
Türk insanlarının uluslararası iş birliği ile uzaya erişimini sağlayarak ve uzayda gerçekleştirilecek bilimsel çalışmalara katılımını teşvik ederek,
- Uzayda yapılabilecek araştırmalar konusunda Türk bilim insanına fırsat sağlamak,
- Türkiye’nin uzay alanında görünürlüğünü arttırmak,
- Genç nesilleri uzay alanında çalışmaya teşvik etmek,
- Bilim ve teknolojiye olan ilgiyi arttırmak hedeflenmektedir.