Aselsan tarafından, Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterindeki F-16 savaş uçaklarının yeni nesil radar ihtiyacının karşılanması amacıyla, 2018 yılında MURAD F-16 Aktif Faz Dizili Anten (AESA) Burun Radarı Geliştirilme Projesi başlatıldı.
Aselsan öz kaynaklarıyla geliştirilmekte olan AESA Burun Radarı, F-16 uçakları için kritik olan uzun menzilde hedef arama, çoklu ve hassas hedef takip, hedef tanıma, SAR-ISAR gibi hava-hava ve hava-yer işlevlerini aynı anda icra edebilecek.
MMU içinde AESA Radar çalışmaları da başlamış olup MMU BÜFRİS (Bütünleşik Radyo Frekans Sistemi) olarak isimlendirilmektedir.
AKINCI Taarruzi İnsansız Hava Aracı için geliştirilen Mekanik Yönlendirmeli AESA Tabanlı Çok Maksatlı Burun Radarının 2022, F-16 jetleri için geliştirilen yeni nesil AESA burun radarının 2023, Milli Muharip Uçak (MMU) için geliştirilen AESA radarının 2024 yılında hazır olması hedeflenmektedir.
Hava-Hava İşlevleri
- Uzun Menzil Arama
- Ararken Takip
- Çoklu Hedef Takibi
- Ara Safha Güdüm
- Akın Tespit
- Hava Durumu Tespit
- Hava Muharebesi Manevrası
Hava-Yer İşlevleri
- Şerit Sar
- Nokta Sar
- Yer Haritalama
- Hareketli Yer Hedefi Tespiti ve Takibi
- Deniz Arama ve ISAR
- Hava Yer Mesafe Ölçümü
- Doppler Huzme Keskinleştirme
- Otomatik irtifa Belirleme
Yetenekler
- Çok Fonksiyonlu Radar
- Eş Zamanlı Hava-Hava ve Hava-Yer Görevleri
- Yüksek Güvenirlilik ve Kullanıma Hazır Olma
- İşbirlikçi Olmayan Hedef Tanıma
- Otomatik Hedef Tanıma
- Karıştırmaya Karşı Dayanıklılık
- Elektronik Destek
- Elektronik Taarruz
AESA Radar Nedir?
AESA, “Aktif Elektronik Taramalı Dizi” anlamına gelen ve modern radar sistemlerinde sıkça kullanılan bir teknolojidir. AESA radarları, anten yüzeyinde bulunan bir dizi küçük modül veya hücre ile çalışır. Bu modüller, bağımsız bir şekilde elektromanyetik dalgaları yönlendirebilir. Bu, radarın aynı anda birden çok hedefi izleyebilmesini ve izleme esnekliğini artırmasını sağlar. AESA radarları aynı zamanda düşük olasılıkla tespit edilebilir (LPI) özelliklere sahiptir, bu da düşmanın radar tespit yeteneklerini zorlaştırır.
Diğer eski nesil radar sistemlerinden farklı olarak, AESA radarları elektronik tarama yeteneğine sahiptir. Bu, radarın hedefleri taramak için mekanik bir anten hareketine ihtiyaç duymadan elektronik olarak hedefleri izleyebilmesi anlamına gelir. Bu, daha hızlı tepki süreleri ve daha etkili bir şekilde gizlenme yetenekleri sağlar.
AESA radarları, genellikle daha yüksek güvenilirlik, daha uzun ömür, daha düşük bakım maliyetleri ve geniş bir frekans bandında çalışabilme yetenekleri ile bilinir. Ayrıca, çeşitli modlar ve görevler için daha esnek konfigürasyonlara olanak tanıyan bir dizi yazılım tabanlı özellik sunarlar.
AESA radarları, bir dizi avantaj ve dezavantaja sahip olan gelişmiş radar teknolojileridir.
Avantajları:
Çoklu Hedef İzleme: AESA radarları, bir dizi bağımsız modül veya hücre ile çalıştığı için aynı anda birden çok hedefi izleme yeteneğine sahiptir. Bu, çoklu hava hedeflerine eş zamanlı olarak odaklanabilme ve izleyebilme anlamına gelir.
Elektronik Tarama: Geleneksel radar sistemleri, hedefleri takip etmek için mekanik bir anten hareketine ihtiyaç duyar. AESA radarları ise elektronik tarama yeteneğine sahiptir, bu da daha hızlı tepki süreleri ve daha esnek tarama seçenekleri sağlar.
Düşük Olasılıkla Tespit Edilebilirlik (LPI): AESA radarları, düşmanın tespit yeteneklerini zorlaştıran düşük olasılıkla tespit edilebilir (LPI) özelliklere sahiptir. Bu, radarın çalışma modlarını ve güç seviyelerini dinamik olarak ayarlayarak düşman radar tespit sistemlerine karşı daha etkili gizleme sağlar.
Yüksek Güvenilirlik ve Düşük Bakım Maliyetleri: Modüler tasarımları ve yazılım tabanlı kontrol sistemleri sayesinde AESA radarları genellikle daha yüksek güvenilirlik seviyelerine sahiptir. Ayrıca, geleneksel radarlara kıyasla daha düşük bakım maliyetleri sunabilirler.
Geniş Frekans Bandı: AESA radarları, geniş bir frekans bandında çalışabilme yeteneğine sahiptir. Bu, farklı hava platformları ve görev gereksinimleri için uyarlanabilirlik sağlar.
Dezavantajları:
Yüksek Maliyet: AESA radarları genellikle daha pahalıdır. Bu, hem radarın kendisinin maliyeti hem de entegrasyon maliyetlerini içerir.
Karmaşık Tasarım: AESA radarları, modüler ve yazılım tabanlı olmaları nedeniyle karmaşık bir tasarıma sahiptir. Bu, üretim, entegrasyon ve bakım süreçlerini karmaşıklaştırabilir.
Teknoloji Transferi ve İmalat Zorlukları: AESA radar teknolojisinin gelişmiş olması, bazı ülkeler için teknoloji transferi ve imalat yetenekleri konusunda zorluklar doğurabilir.
Enerji Tüketimi: AESA radarları, enerji yoğun çalışabilir ve bu da hava platformları için enerji taleplerini artırabilir. Bu, güç yönetimi açısından bir zorluk oluşturabilir.
Ağırlık: Yüksek performans ve geniş kapasiteleri elde etmek için bazı durumlarda büyük ve ağırdır. Bu durum, özellikle hafif hava platformları için bir dezavantaj olabilir.
AESA radarları, bu avantajlar ve dezavantajlar göz önüne alındığında, modern hava savunma sistemlerinde ve aviyonik sistemlerinde önemli bir rol oynar ve sürekli olarak geliştirilmektedir.