T625 Genel Maksat Helikopteri
T625 ismi, helikoptere ait bazı özelliklerinin birleştirilmesinden meydana gelmiştir.
- Üretici: TUSAŞ
- Max Ağırlık: 6 Ton
- Motor: 2 x Turbo Şaft Motor LHTEC-CTS800·4AT
- Pal Sayısı: 5
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve diğer ihtiyaç sahibi makamların, genel maksat helikopteri ihtiyaçlarının özgün bir platform ile karşılanması hedefiyle TAI/TUSAŞ tarafından yürütülmekte olan Özgün Helikopter Programı, 15 Haziran 2010 tarihinde toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) kararı ile başlatılmış, 26 Eylül 2013 tarihinde SSM ile TUSAŞ arasında sözleşme imzalanarak üretim aşaması başlatılmıştır.
Atak helikopterlerinde de kullanılan 2 x Turbo Şaft Motor LHTEC-CTS800·4AT motoruyla en zorlu iklim ve coğrafyalarda dahi, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta, gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek olan T625 Genel Maksat Helikopteri, milli imkân ve kabiliyetler kullanılarak tasarlanmakta ve üretilmektedir.
ATAK Programı süresince kazanılan bilgi, birikim, tecrübe ve yetenek havuzu temel alınarak başlanılan Özgün Helikopter Programı kapsamında, yapısal ve aviyonik sistemlerin yanı sıra, transmisyon, rotor ve iniş takımları gibi kritik öneme haiz sistemlerin tasarımları ve üretimleri de tamamen milli kaynaklar kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
T625 Genel Maksat Helikopteri’nin ilk prototipinin üretimi tamamlandı. Tasarım ve üretimi yerli olan helikopter, yoğun sistem ve yer testleri sonrasında gökyüzüyle buluşmaya hazırlanıyor.
T625 Genel Maksat Helikopterinin ilk uçuşunu 2018 yılında gerçekleştirmesi planlanmakta olup, seri üretime 2021 yılında geçeceği öngörülmektedir.
Helikopterin geniş bir görev yelpazesine sahiptir. Gerekli görüldüğü takdirde silahlandırılabilecektir. Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunan ve hizmet ömürlerini doldurmaya başlayan UH-1H helikopterlerinin yerini alacağı öngörülmektedir.
T625 Kullanım Alanları:
- Taşıma
- VIP
- Kargo
- Hava Ambulans
- Arama Kurtarma
- Kıyı Ötesi Taşıma
T625 Genel Özellikler:
- Yüksek Sıcaklık ve İrtifa Performansı
- Çoklu Görev Kabiliyeti
- Geniş Kabin Hacmi
- Gelişmiş Aviyonik Sistemler ve Full Glass Kokpit
- Katlanabilir İniş Takımı
T625 Motor:
- 2 x Turbo Şaft Motor LHTEC-CTS800·4AT
- Kalkış Gücü 2 x1024 kw / 2 x 1.373 shp
| T625 Teknik Özellikler | ||
| Uzunluk | 15.87 m | 52 ft |
| Ana Rotor Çapı | 13.20 m | 43 ft |
| MTOW | 6050 kg | 13337 lbs |
| Mürettebat | 2 | 2 |
| Yolcu | 12 | 12 |
| Standart Yakıt Tankı | 1020 kg | 2248 lbs |
| Harici Yakıt Tankı | 280 kg | 617 lbs |
| Bagaj Hacmi | 1.1 m3 | 35 ft3 |
| T625 Performans | ||
| Azami Seyir Sürati | 306 km/sa | 165 kts |
| Servis Tavanı | 6096 m | 20000 ft |
| Menzil | 740+ km / 948 + km* | 400+ nm / 512+ nm* |
| Havada Kalış | 3.8+ Saat | 5+ saat* |
| *Harici yakıt tankı kullanılması durumunda | ||
Helikopterin, EASA (European Aviation Safety Authority) ve SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü) tarafından sertifiye edilmesi ile ilgili çalışmalar program ile birlikte sürdürülmektedir.
Son Gelişmeler: Cumhurbaşkanı Erdoğan, genel maksat helikopterinin ismini açıkladı. Erdoğan, “T-625 genel maksat helikopterimizin adını uzun bir istişareler neticesinde ‘Gökbey’ olarak belirledik” dedi.
T625 in adi kulanilan maaden karisimindan kaynaklaniyor.
Alloy 625 yada mesela Inconel 625 maaden karisimi bilinen bir sey (NiCr22Mo9Nb). Kimyagerler bilmek isterse 🙂
Teminati genelinde avrupa ve amerikadan. malesef türkiyede üretilmiyor (benim bildigime göre) ama herhangi sinirlamaya maruz kalmadan yurtdisindan alinabiliniyor. Niye sorunsuz alabiliyoruz? Cünkü alloy625 askeri amacla kulanilan bir metal ürünü (pudra) degil. Cok sicak ortamlarda erime, deform ortaya geliyor, dolayisi askeri ürünlerde kulanilmiyor. cabuk erimesin diyede bir ceramik tabakayla kaplanir türbin kürekleri dolayisi.
“nickel based super alloy” kategorisinde askeri amacla kulanilan super alloy metaller var (genelinde X harfiye basliya super alloylar), ama bir türbin üretecek kadar ithal edemeyiz yurtdisindan. Hele hele askeri amacla hic teminati yok. Atomizer tesiz, yani metal pudra üreten tesizlerimiz malesef buna el atmis degil! atomizer metal tesizlerimiz malesef yurtdisindan gelen tesisler, ve gelistirlimis yüksek teknoloyi iceren tesizlere sahip degiliz. Mesela bor madenini de islememiz bu güne kadar dolayisi durakliyor. Yüksek isida metal püskürtmeyle (atomizasyon) ile metal pudra üretmemiz henüz ilim üretecek yada ArGe calismali yapacak kadar gelismedi. konuya döneyim.
TAI sirketin yaptigi yani söyle bir sey. Fransa nin ARCAM sirketinden 3d boyut EBM yazisci temin edip, alloy625’le bir bilinen türbin üretmek. Taabi bu yazicilar özel ucak parcalari icin uygun EBM( electron beam melting), yani vakuum ortaminda bir electron taramasiyla metal pudrayi tabaka tabaka eriterek üretiyor. Lazer lulanimli 3d boyut yazicilardan daha iyi ve metal dokusu cok daha uygun oluyor EBM yazicilarin (tek kristali maaden dokusu olmasada). ucak parcalari, türbin kanatlari üretmekte bu yazicilar en uygun sistem. Zaaten sirf ARCAM üretiyor, ama teknoloyisi basit.
Super nickel based alloy, yani ham madde konusunda, türkiye olarak takiliyoruz. özel metal pudrasi/özel milli super alloy calismamiz yok gibi gözüküyor. hani milli imkanlarla üretilcekdi? aletler fransadan, maaden almanyadan. ya bari T625’in adini baska koysaydik 🙁 deseydik kendi metal üretimimiz var diye. :)))
Kusura bakmayin, cok sinirleniyorum. alt yapisi olmadan bir islere girisip, biz yaptik, biz bu isi cözdük diye toy toy piyasaya atiliyoruz. herzaman diyorum, herseyin basi egitim. ilim üretmeden, ilmi nasil kulanabilirizki? kopya alip, ben basardim deyip duruyoruz maalesef.
Erkan Bey,
T625’in açılımının Alloy625 ile herhangi bir ilgisi yoktur. Helikopter Türk veya Türkiye’ye atfen “T”, helikopterin maksimum kalkış ağırlığı 6 ton, 2 adet motor ve 5 pale sahip olması sebebiyle, T-625 olarak isimlendirilmiştir.
Geçmiş yıllarda ülkemiz kısır döngülü tartışmaların içine çekilerek gelişiminin, ilerlemesinin önüne geçildiği için bugün istediğimiz yerde değiliz. Almanya, Fransa bilim ve teknoloji ile uğraşırken, biz darbelerle, başörtüsü ile, sağcısı ve solcusu ile uğraştık/uğraştırıldık. Terörü hiç söylemiyorum bile. Bu kadar oyalanmaya göre oldukça iyi gidiyoruz. Eleştiri yapmak en kolayı, zor olanı bu gelişime bilgi ve tecrübeyle destek sağlamakta.