T129 ATAK Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri
T-129 ATAK, ATAK programı çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri için Türkiye’nin coğrafi ve iklim koşullarına göre tasarlanan, TUSAŞ ve AgustaWestland ortak üretimi taarruz ve taktik keşif helikopteri. T-129, AgustaWestland üretimi Agusta A129 Mangusta helikopterinin gövdesinin çeşitli aksamlarının değiştirilmesi ve özgün silah ve yazılım sistemlerinin entegre edilmesiyle meydana geldi.
Atak pilotlarının kaskları normal kasklardan tamamen farklıdır. Kasklar, helikopterin kamerasıyla ve silah sistemleri ile entegre edilmiştir. Yani pilot nereye bakıyorsa kameranın ve silah sistemlerinin yönüde o yöne bakmaktadır. Bu sistem ”Kaska Entegre Kumanda Sistemi (AVCI) Projesi” olarak adlandırılmaktadır. Avcı Projesi 2007 yılında ASELSAN ile Savunma Sanayi Müsteşarlığı arasında imzalanan sözleşme ile Ar-Ge çalışamalarına başlamıştır. Şimdi ise Atak Helikopterimizde bu proje hayata geçirilmiştir.
Projede Tai, Aselsan ve AgustaWesland’ın Görevleri
TAI’nin üstlendiği görevler; Üretim, montaj, uçuş testleri, entegre, lojistik destek ve eğitim görevlerini üstlenmiştir.
Aselsan’nın üstlendiği görevler; Aviyonik cihaz tasarımları, yazılım ve silah sistemlerinin üretimi ve tasarım görevlerini üstlenmiştir.
AgustaWestland; İtalyan bir şirkettir. Motor değişikliği, uçuş kontrol sistemi ve izleme birimi kısımlarını üstlenmiştir.
Atak, düşme dayanıklılığı bakımından sağlam üretilen bir helikopterdir. İki motora sahiptir ve motorları arasında koruyucu zırh mevcuttur. Yakıt tankları, her türlü tehlikeye imkan vermeyecek şekilde üretilmiştir. Rotor ve paller mermilere dayanıklı olarak üretilmiştir. Görev bilgisayarı, Tubitak ve Aselsan işbirliği ile üretilmiştir. Seyrüsefer, haberleşme, elektronik harp, hedef tespit ve silah yönetimi işlevlerini bir bütün olarak yönetebilme imkanı sağlamaktadır.
Atak pilotlarının kaskları normal kasklardan tamamen farklıdır. Kasklar, helikopterin kamerasıyla ve silah sistemleri ile entegre edilmiştir. Yani pilot nereye bakıyorsa kameranın ve silah sistemlerinin yönüde o yöne bakmaktadır. Bu sistem ”Kaska Entegre Kumanda Sistemi (AVCI) Projesi” olarak adlandırılmaktadır.
Helikopterin ucunda top yer almaktadır. 20 mm 500 adet mermi kapasitelidir. Öndeki top silahıyla hemen hemen nokta atışı yapılabilen son derece tesirli bir silahtır. Sağa ve sola 90°olmak üzere yaklaşık 180°lik bir alanı aynı şekilde aşağı 50°ve yukarı 25°alanı kapsar. Top iki şekilde kumanda edilir. Birincisi pilotun kafasında olan avcı kaskı, ikincisi ise ASELSAN ürün hedef tespit ve görüntüleme sistemiyle kullanılır. Aynı zamanda 20 mm’lik topun üzerinde bir adet lazer pointeri vardır.
Atak Helikopterinde Anti-Tank silah sistemide yer almaktadır. ROKETSAN tarafından yerli olarak üretilmekte olan UMTAS (Uzun Menzilli Tanksavar Sistemi) MIZRAK ve CİRİT füzeleri adı verilen silah sistemlerimiz kullanılmaktadır ve menzilleri 8 km’dir. Cirit silah sistemi 70 mm lazer güdümlüdür. Ayrıca T129, 8 adete kadar 160 mm Mızrak, 12 adete kadar Cirit ve 2 adete kadar Stinger Füzesi alma kapasitesine sahiptir.
T-129 Teknik ve Aviyonik Özellikleri
► Atak T129, 12.50 m uzunluğunda, 3.40 m yüksekliğinde, 11.90 m rotor çapına sahip,
► Maksimum seyir hızı 145 knot (269 km/s),
► Azami servis irtifası 20.000 ft (6096 m),
► Görev yüklü irtifası 10.000 ft (3048 m),
► Maksimum havada kalma süresi 3 saat,
► Maksimum uçuş menzili 303 nm (561 km),
► Motor olarak 2 adet 1014 kW gücünde LHTEC-CTS800-400A kullanılmıştır.
► Atak Helikopteri aynı anda 6 hedefe kitlenebilme özelliğinede sahiptir.
► T-129 Manevra kabiliyeti yüksektir 90° takla atabilir durumdadır.
► Görüntüleme sistemi 360°dönebilmekte yaklaşık 20 km hedefleri tespit ve 10 km’ye kadar teşhis ve tanıma yapmaktadır.
Projede gelinen aşamada, 9 (dokuz) adet helikopter K.K.K.lığı envanterine alınmış olup, EDH fazı teslimatları tamamlanmıştır. Sonrasında 7 adet ATAK Faz-1 helikopteri K.K.K.lığı envanterine alınmış olup, Faz-1 helikopterleri teslimatları devam etmektedir. ATAK Faz-1 kalifikasyon faaliyetleri kapsamında, Sayısal Harita, Otopilot Üst Modlar, Stinger, CİRİT ve L-UMTAS operasyonel kullanıma açılmış olup, UMTAS, IDM ve HF kalifikasyon faaliyetleri devam etmektedir.
Ayrıca TUSAŞ, AgustaWestland firması ile birlikte uluslararası pazarda T 129 helikopterinin pazarlama faaliyetini sürdürmektedir.
Son gelişmeler:
Faz-1 helikopterleri teslimatları tamamlanmış olup ATAK Faz-2 teslimatlarına devam edilmektedir. Şu ana kadar 53 ATAK helikopterimiz envantere girdi. Atak Faz-2 konfigürasyonundan ise ilk aşamada 21 helikopter teslimatı gerçekleştirilecek. ATAK FAZ-2 helikopterinde, RWR (Radar İkaz Sistemi), RFJ (Radyo Sinyal Karıştırıcısı), LWR (Lazer İkaz Sistemi) gibi elektronik harp sistemleri yer alırken, ayrıca 9681 V/UHF yüksek bant telsiz de bulunuyor.
